کلیات بیماری
گل مژه (sty) به صورت یک توده متورم ، حساس و دردناک و قرمز رنگ در نزدیکی لبه پلک تظاهر میکند. این توده در حقیقت یک آبسه کوچک با سر زرد رنگ است که در اثر عفونت یا التهاب ریشه مژهها یا غدد ترشح کننده چربی پلک ایجاد میشود. از جمله عوامل ایجاد گل مژه باکتری چرکی به نام استافیلوکوک است و تماس با دستهای آلوده نیز سبب سرایت آن میشود.
گل مژه یا هوردئولوم hordeolum (عفونت غدد پلک) را به دو نوع داخلی (داخل لبه پلک) و خارجی (خارج لبه پلک) تقسیم میکنند. نوع داخلی گاهی به سمت پوست و گاهی به سمت ملتحمه چشم است. ولی نوع خارجی همیشه به سمت پوست است. شالازیون مثل گل مژه داخلی است. ولی علائم التهابی و علائم آبسه (درد و قرمزی و تورم) ندارد. و عبارت است از التهاب گرانولوماتو، مزمن، استریل (بدون عفونت) وبا علت نامعلوم در غدد چربی پلک.
 |
گل مژه
گل مژه التهاب غدد لبه پلک در چشم است که بروز مداوم آن نشان دهنده ضعف سیستم ایمنی است. این التهاب غالبا عفونی و بسیار دردناک است. گل مژه بیماری شایعی است که میتواند افراد را در سنین مختلف گرفتار کند. تماس دست آلوده با چشم (به خصوص اگر با ترشحات بینی آلوده شده باشد) و التهاب لبه پلک (بلفاریت یا شوره پلک) از عوامل مهمی هستند که باعث بروز گل مژه میشوند.
علائم و نشانهها
- ایجاد یک توده برجسته قرمز رنگ دردناک در لبه پلک
- احساس سنگینی و درد پلک
- سوزش و خارش و اشکریزش
- گاهی خروج ترشحات چرکی از گل مژه
- تاری دید: از عوامل معمول گل مژه نیست اما اگر گل مژه نسبتاً بزرگ باشد با فشار روی باعث ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید میشود.
درمان
اکثر گل مژهها ظرف چند روز به تدریج بهبود مییابند و مشکل خاصی ایجاد نمیکنند. در چند روز اول، استفاده از کمپرس گرم باعث تسکین میشود و ممکن است به سر باز کردن گل مژه و تخلیه ترشحات چرکی کمک کند. برای این منظور یک حوله تمیز را با آب جوشیده گرم (نه داغ!) مرطوب کنید و برای مدت 10 تا 15 دقیقه روی چشم مبتلا قرار دهید. ماساژ ملایم هم به تسکین درد و تخلیه ترشحات کمک میکند. ماساژ کمپرس گرم را میتوان روزی 4-3 بار انحام داد تا ترشحات تخلیه شود و گل مژه بهبود پیدا کند.
هرگز سعی نکنید گل مژه را بترکانید یا به زور تخلیه کنید، این کار میتواند باعث گسترش عفونت به بافتهای مجاور و یا حتی ورود عفونت به شود. اگر پس از چند روز (تقریبا 2 روز) گل مژه بهبود پیدا نکرد حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید. چشم پزشک میتواند در صورت لزوم با یک جراحی کوچک گل مژه را تخلیه کند. تخلیه گل مژه با بیحسی موضعی با استفاده از قطره بیحس کننده انجام میشود. در گل مژههای معمولی استفاده از قطرههای میتواند کمک کننده باشد. اما در بچههای کوچک یا افرادی که گل مژههای شدیداً ملتهب دارند ممکن است لازم باشد با نظر چشم پزشک آنتیبیوتیک خوراکی برای جلوگیری از گسترش عفونت به بقیه پلک و قسمتهای مجاور استفاده شود.
پیشگیری
در برخی از افراد گل مژه مکرراً عود میکند. برای پیشگیری از عود گل مژه:
- از تماس دست آلوده با چشم جلوگیری کنید.
- بهداشت پلک را رعایت کنید. شستشوی منظم پلکها با آب ولرم یا شستشوی لبه پلک با شامپو بچه رقیق شده میتواند به جلوگیری از عود گل مژه کمک کند.
- در صورت بروز گل مژههای مکرر حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات بیماریهای چشمی دیگر مثل بلفاریت (التهاب لبه پلک) یا مشکلات غدد ترشح کننده چربی باعث بروز گل مژه مکرر میشود که تشخیص و درمان این بیماریها توسط چشم پزشک باعث جلوگیری از عود گل مژه میشود. به علاوه گاهی اوقات بعضی از بیماریهای جدی چشمی (مثلاً تومورها) ممکن است به صورت گل مژههای مکرر تظاهر کند که در این موارد معاینه توسط چشم پزشک راهگشا است.
