ليزيک-LASIK

 كلمه ليزيك به معني ليزر در ضخامت قرنيه مي باشد (Laser Assisted in Situ Keratomileusis LASIK). در ليزيک دوره بهبودي کوتاه است و اين عمل در افرادي که نزديک بيني، دوربيني و آستيگماتيسم دارند، موثر بوده و باعث کاهش وابستگي فرد به عينک و لنز تماسي مي شود.

تاکنون مليونها نفر در سراسر جهان تحت اين عمل مهيج و جالب قرار گرفته اند. استفاده از ليزيك براي اصلاح نزديك بيني و آستيگماتيسم درسال1998 مورد تاييد FDA (سازمان نظارت بر مواد غذايي و دارويي آمريكا) قرار گرفته است .در آمريکا در سال 1999 ميلادي قريب به يک مليون نفر و در رسال 2000 ميلادي حدود 1300000نفر ليزيک شده اندو اکنون سالانه بيش از دو ميليون نفر  تحت روش هاي اصلاح عيوب انكساري با ليزر قرار مي گيرند.اکثر افرادي که از عينک و يا لنز تماسي استفاده مي کنند، از اين عمل سود مي برند.

بهبودي بينايي در ليزيک چشمگير و سريع است؛ بطوريکه اکثر افراد روز بعد از عمل، بدون نياز به عينک يا لنز تماسي قادر به رانندگي هستند. بهر حال؛ تا رسيدن به بينائي نهايي و کامل ، حدود دو تا سه هفته و در بعضي موارد چند ماه زمان لازم است.

 
بررسي ها و کارهاي قبل از عمل ليزيک 

• اگر از لنز تماسي نرم(soft contact lenses ) استفاده مي کنيد، حد اقل از يک هفته قبل  استفاده از لنزتان را متوقف کنيد.  
• اگر از لنز تماسي سخت(rigid gas-permeable contact lenses ) استفاده مي کنيد، حد اقل از 3 تا 4 هفته قبل استفاده از لنزتان را متوقف کنيد.
• در صورتي که شک داشته باشيم که پس از برداشتن لنز تماسي هنوز تغييرات قرنيه ناشي از لنز به وضعيت طبيعي برنگشته است، اندازه گيري عيب انکسار (تعيين نمره عينک) تا زمان ثابت شدن عيب انکسار با فواصل يک تا چند هفته يکبار تکرار مي شود و سپس آزمايشات قبل از عمل انجام مي شود. 
• پس از مراجعه به مطب يا کلينيک چشم پزشکي، معاينه کامل چشم پزشکي شامل: معاينه با اسليت لامپ، اندازه گيري فشار چشم ها، بررسي حرکات کره چشم و بررسي قسمت هاي خلفي چشم يعني عصب و پرده شبکيه (پس از ريختن قطره گشاد کننده مردمک) و ارزيابي دقيق عيب انکسار (نمره عينک) و ميزان بينائي انجام مي شود.
• عکس هاي رنگي خاصي به نام توپوگرافي و پاکي متري و يا ارب اسکن براي ارزيابي قرنيه از نظر اندازه گيري ضخامت قرنيه و عدم وجود قوز قرنيه و آستيماتيسم نامنظم و بررسي جزئيات نقشه اپتيکي سطح قرنيه انجام مي شود.
• پس از کسب اطلاعات کافي و آگاهي از توانايي ها و محدوديت هاي عمل و با انتظارات واقعي تصميم به عمل بگيريد.
• روز قبل از عمل استحمام کنيد و لبه پلک ها را با شامپو بچه رقيق شده بخوبي شستشو دهيد.
• روز عمل به هيچ وجه از عطر، ادکلن و ساير مواد معطر استفاده نکنيد(دستگاه ليزر نسبت به بو حساس است)  و از آرايش لبه پلکها جدا اجتناب کنيد.

تکنيک عمل ليزيک

قبل از شروع عمل قطره بي حسي در چشم  ريخته مي شود شما در طي عمل و بعد از عمل ليزيک درد نخواهيد داشت.  پلك ها با محلول بتادين ضد عفوني مي شود. سپس شما در اطاق ليزر روي تخت به پشت دراز مي كشيد و مجددا قطره بي حسي در چشمتان ريخته مي شود. و توسط يك وسيله مخصوصي پلك ها از هم باز نگه داشته مي شود و ميکروسکوپ اتاق عمل روبروي صورت شما قرار مي گيرد.در داخل ميکروسکوپ نور قرمز رنگ ک وچکي وجود دارد که ابتدا ثابت است است و در حين انجام ليزر چشمک زن مي شود. براي افزايش دقت اصلاح بايد مرتبا  (بخصوص زماني که صداي جرجر ناشي از ليزر را مي شنويد) به اين نور خيره شويد.

 ليزيك در سه مرحله به صورت زير انجام مي شود:

جراح رينگ مخصوصي را روي چشم شما مي گذارد تا چشمتان را ثابت نگه دارد. چون رينگ با ساکشن و مکش چشم را داخل خود نگه مي دارد، فشار چشم بالا مي رود و چند لحظه احساس تاري و فشار مي کنيد. کاملا شل و آرام بخوابيد و نگ ران نشده و به هيچ وجه زور نزنيد. در ابتدا توسط وسيله اي بنام ميكروكراتوم (شبيه رنده نجاري ولي در ابعاد بسيار بسيار ظريفتر)؛ يك لايه (flap) از قسمت سطحي قرنيه به قطر تقريبي ? ميلي متر و ضخامت  در حدود 160 ميكرون (هر ميکرون برابر با يک هزارم ميليمتر است) برداشته مي شود. سپس با  ليزراكسايمر؛ قسمت مركزي عمق قرنيه تراش داده مي شود که ميزان تراش؛ بسته به ميزان و نوع شماره چشم از يک فرد به فرد ديگر تفاوت خواهد کرد. در انتها  لايه يا flap بجاي اوليه خود برگردانده مي شود واين لايه بدون نياز به بخيه در جاي خود فيکس مي گردد.

نتايج و عوارض ليزيک

پس از عمل ليزيک، تقريبا در همه افراد بينائي بهتر مي شود. بهرحال در ليزيک هميشه ديد به 20/20 و يا حتي 40/20 نمي رسد. اکثر افراد بعد از عمل بدون عينک و لنز تماس، بينائي خوبي خواهند داشت، اما کساني که عيوب انکسار ي بالا دارند(نزديک بيني بيش از 7 ديوپتر و آستيگماتيسم بيش از 3 تا 4ديوپتر) بايد توقع زيادي نداشته باشند.  

نتايج مطالعات جراحي هاي عيوب انکسار که در نشست سالانه انجمن جراحان آب مرواريد و عيوب انکسار آمريکا در آوريل 1999گزارش شد؛ اطلاعات مهمي را در ارتباط با نتايج عمل ليزيک ارائه کرد. در اين مطالعه 1736 چشم مبتلا به نزديک بيني و يا نزديک بيني- آستيگماتيسم تحت عمل ليزيک قرار گرفته بودند. يک ماه پس از عمل  87% از چشم ها بينائي 40/20 يا بهتر داشتند. بينائي سه ماه پس از عمل در 89% و در شش ماه پس از   عمل در 93% موارد به 40/20 ارتقا يافت. اين مطالعه نشان داد که يک ماه پس از عمل  45%از افراد عمل شده بينائي 20/20 و يا بهتر و شش ماه پس از عمل 50%  افراد عمل شده بينائي 20/20 يا بهترداشتند. 

 نتايج مطالعه جراحي ليزيک در امريکا

نکته حائز اهميت اين است که در اين مطالعه بيماران با درجات خيلي بالاي نزديک بيني ( تا 14 ديوپتر) و آستيگماتيسم ( تا 6 ديوپتر) نيز عمل ليزيک شده بودند که نتايج عمل ليزيک در اين گروه خيلي مطلوب نيست و امروزه اين گروه از افراد تحت ساير روش هاي جراحي عيوب انکسار قرار مي گيرند.پس امروزه نتايج جراجي ليزيک بسيار بهتر از آمار فوق الذکر است. از طرفي 53% افراد نزديک بيني سه ديوپتر و يا کمتر دارند.     

ليزيک عملي اختياري و داوطلبانه است که خطرات و فوايد بالقوه خود را داراست.در مجموع، داوطلب مناسب براي انجام اين عمل؛ فردي است با ميزان متناسب نزديک بيني، دوربيني و يا آستيگمابيسم که آگاهانه و با اطلاعات کافي و از همه مهم تر با توقعات واقعي تصميم به انجام اين عمل بگيرد. 

خطرات بالقوه پس از عمل شامل: خيرگي واذيت ناشي از نور(glare)، ديدن هاله يا پخش نور چراغ ها در شب(halos or starburst) و عفونت قرنيه است. خوشتختانه عوارض تهديد کننده بينائي نظير عفونت فوق العاده نادر است

 شرايط و دستورات پس از عمل ليزيک  

• بلافاصله پس از عمل ليزيک ديد چشمتان تار است. نگران نباشيد. اين حالت طبيعي و قابل انتظار است. صبح روز بعد که از خواب بيدار شويد، بينائي شما شفافيت قابل توجهي خواهد داشت.بينائيتان طي دو تا سه هفته آينده شفافتر نيز خواهد شد.  
• بهتر است طي هفته اول موقع خواب از محافظ چشمي (شيلد) يا عينک محافظ استفاده کنيد.  
• قطره هاي چشمي را طبق دستور پزشک استفاده کنيد.  
• کار هاي چشمي مثل رانندگي، تلويزيون، مطالعه و ….. تا جائيکه ميزان بينائي شما کافي باشد و خسته نشويد، منعي ندارد. چند هفته اول، بيرون از منزل از عينک آفتابي استفاده کنيد.  
• مراقب باشيد که طي ماه اول چشمتان را مالش ندهيد زيرا اين کار ممکن باعث جابجا شدن فلپ (لايه بريده شده قرنيه) شود؛ گرچه پس از چند روز از گذشت عمل احتمال جابجايي فلپ خيلي کم است ولي بهر حال بايد احتياط کنيد.  
• حد اقل طي دو هفته اول پس از عمل، از آرايش لبه پلک ها و اطراف چشم اجتناب کنيد.  
• دو تا سه هفته پس از عمل استخر نرويد و پس از آن نيز از عينک شنا استفاده کنيد. حداقل تا سه ماه پس از عمل شيرجه نزنيد.   
• بيماران ليزيک معمولا پس از عمل هيچگونه ناراحتي ندارند. اگر چشمتان درد يا ناراحتي داشت و يا بينائيتان بجاي بهتر شدن کاهش يافت، بلافاصله با پزشک معالجتان مراجعه کنيد.  
• خشکي چشم بعد از عمل ليزيک حداقل بصورت گذرا شايع است. اين حالت باعث سوزش، احساس خشکي و جسم خارجي در چشم، و يا حتي تاري بينائي مي شود. بسياري از جراحان توصيه مي کنند که در چند هفته اول پس از عمل ليزيک از قطره هاي اشک مصنوعي ترجيحا بدون ماده نگهدارنده استفاده شود. ديگر جراحان ممکن است براي پيشگيري از عوارض خشکي چشم، قبل از عمل پيشنهاد بستن موقت مجراي خروجي اشک را با “وسيله مسدود کننده مجراي اشک” بدهند و بعدا هر موقع که لازم باشد، براحتي آن را برمي دارند.